Od żyzności gleby, czyli takich jej cech, jak właściwa struktura, zawartość wody i składników pokarmowych oraz dostępność powietrza zależą warunki wegetacji roślin, a tym samym wysokość i jakość plonu. Sposobem na poprawę tych warunków są m.in. regulacja odczynu gleby za pomocą wapnowania, czy aplikacja nawozów organicznych i preparatów biologicznych, które zwiększają ilość mikroorganizmów glebowych oraz poprawiają ich warunki bytowania.
Według Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach ponad 65% gleb w Polsce to gleby kwaśne lub bardzo kwaśne. Na przestrzeni lat następuje systematyczne zakwaszanie. Taki stan wynika zarówno z naturalnych warunków klimatyczno-glebowych w naszym kraju, jak i z negatywnego wpływu działalności człowieka, w tym zabiegów agrotechnicznych. Nieprawidłowy odczyn gleby jest natomiast jednym z czynników, który poważnie ogranicza produkcję rolną – i z problemem tym polskie rolnictwo zmaga się już od kilkudziesięciu lat.
Prawidłowe pH
Odczyn gleby ma ogromne znaczenie dla jej właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Przy zbyt kwaśnym – pogorszeniu ulega przepuszczalność i struktura podłoża, zmniejsza się ilość mikroorganizmów glebowych i ilość pobieranych przez rośliny makro- i mikroskładników, co prowadzi do wyraźnych niedoborów kluczowych pierwiastków, wzrost i rozwój roślin ulegają zahamowaniu, a zwiększa się przenikanie do tkanek roślinnych toksycznych pierwiastków, w tym kadmu, niklu, ołowiu i glinu. Ten ostatni uszkadza system korzeniowy roślin, co w konsekwencji przekłada się na gorszy wzrost, niższą odporność np. na stres suszy oraz niższe plonowanie.
Optymalny dla roślin uprawnych odczyn to taki, przy którym mogą one w pełni wykorzystać zawarte w glebie składniki pokarmowe i wodę, a sama gleba zachowuje najlepsze właściwości fizyczne (np. odpowiednią strukturę gruzełkowatą, dużą zdolność sorpcyjną i porowatość). Większość roślin uprawnych preferuje odczyn obojętny lub lekko kwaśny, stąd – biorąc pod uwagę, że większość gleb w Polsce jest nadmiernie zakwaszonych – obowiązkiem staje się stosowanie nawozów wapniowych, regulujących pH gleby.
Nasi eksperci do zabiegu wapnowania polecają zastosowanie nawozu Elplon CalMik. Charakteryzuje się on wyrównaną i trwałą granulą, która gwarantuje precyzyjny wysiew. Zawartość min. 95% węglanu wapnia i min. 50% tlenku wapnia sprawia, że doskonale nadaje się do stosowania zarówno przedsiewnego, jak i pogłównego, ze względu na szybkie i długotrwałe właściwości odkwaszające. Spośród dostępnych na rynku nawozów Elplon wapno wyróżnia dodatek niezbędnych pierwiastków, takich jak miedz, żelazo, mangan i cynk, które odżywiają plantację już na etapie wschodów (przy zastosowaniu przedsiewnym) lub we wczesnych fazach rozwojowych (przy nawożeniu pogłównym).
Próchnica
Próchnica glebowa to jeden z najcenniejszych elementów składowych gleby, decydujących o jej żyzności. Powstaje w wyniku działania mikroorganizmów glebowych, rozkładających resztki roślinne i zwierzęce. Jest substancją organiczną o ciemnej barwie, a jej zawartość w glebach jest różna, w zależności od rodzaju gleby (najwięcej zawierają ją czarnoziemy i czarne ziemie). Średnia zawartość próchnicy w polskich gospodarstwach nie przekracza jednak 1,5%, stąd konieczność stosowania w uprawie nawozów organicznych (obornik) w produkcji rolnej, nawozów zielonych czy kompostu.
Im więcej próchnicy w glebie, tym lepsza jej struktura, poprawie ulegają stosunki powietrzno-wodne, pojemność sorpcyjna i dostępność składników pokarmowych dla roślin. Dzięki próchnicy gleba ogrzewa się wiosną wcześniej, co sprzyja kiełkowaniu i wschodom upraw.
Niestety, nie we wszystkich uprawach wniesienie nawozów organicznych jest możliwe (np. uprawy sadownicze, jagodowe czy warzywa korzeniowe). W tej sytuacji bardzo dobrym rozwiązaniem są nawozy humusowe. W ofercie marki Elvita znajdują się dwa tego typu preparaty: sypki Elvita Humus WP oraz płynny Elvita Humus L. Oba charakteryzują się wysoką koncentracją związków humusowych. Polecane są do stosowania doglebowego, dolistnego lub poprzez fertygację. Mają właściwości strukturotwórcze i w widoczny sposób poprawiają jakość gleby, powodując wzrost zawartości substancji próchniczych. Przy regularnym stosowaniu preparatów humusowych poprawia się dostępność składników pokarmowych, zwiększa się zdolność do zatrzymywania wodny w glebie, ponadto wiązanie przez związki próchniczne metali ciężkich zapobiega nadmiernej ich koncentracji w roztworze glebowych.
Mikroorganizmy glebowe
Do mikroorganizmów glebowych należą: bakterie, grzyby, glony, pierwotniaki, drobne bezkręgowce, dżdżownice i in. Dzięki nim gleba żyje – zachodzą w niej procesy rozkładu materii organicznej, wzbogacające glebę o składniki pokarmowe, poprawia się struktura gleby, jej właściwości sorpcyjne itp. Jak podają źródła naukowe, na 1 hektarze w 15 centymetrowej, wierzchniej warstwie ziemi bytuje od 1,5 do 7,2 tony mikroorganizmów. Ich pozytywne działanie polega też na regulacji ilości patogenów glebowych i roślinnych.
Ilość mikroorganizmów uzależniona jest od wielu czynników. Na spadek ich liczebności, co oznacza wyjałowienie gleb, ma niestety największy wpływ uprawa w monokulturze, nieodpowiednie nawożenie i stosowanie środków ochrony roślin.
Sposobem na przeciwdziałanie niekorzystnym procesom jest zastosowanie preparatów biologicznych, zawierających pożądane mikroorganizmy. Jednym z godnych polecenia jest Bacterbase, który wnosi dwa szczepy bakterii: Bacillus velezensis i Bacillus amyloliquefaciens.
Korzyścią ze stosowania preparatu jest:
- zwiększenie bioróżnorodności i ilości pożytecznych mikroorganizmów w glebie,
- poprawa struktury fizycznej gleby i jej właściwości chemicznych,
- poprawa dostępności składników pokarmowych w formach przyswajalnych dla roślin, m.in. fosforu, azotu, potasu, żelaza, manganu i innych mikroelementów,
- zwiększenie zawartości próchnicy w glebie, co pozytywnie wpływa na wzrost i rozwój roślin następczych, a tym samym zwiększa ich plonowanie,
- zmniejszenie zawartości w glebie metali ciężkich i pozostałości po pestycydach,
- ochrona przed patogenami roślin i gleby.
